آموزش تنظیم اکشن گیتار کلاسیک و آکوستیک

بسیاری از نوازندگان به دنبال کمتر کردن اکشن گیتار و در نتیجه ساده‌تر کردن نوازندگی با گیتار خود هستند. در این مطالب تنظیم اکشن گیتار کلاسیک و آکوستیک را به شما آموزش خواهیم داد.

بیشتر بخوانید: چند نکته ضروری در نگهداری مناسب از گیتار

اکشن گیتار، به معنای فاصله‌ی سیم‌های گیتار از صفحه‌ی انگشت‌گذاری است. این فاصله ممکن است سادگی کار با گیتار و تجربه‌ی نوازنده را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل اکثر نوازندگان میزان اکشن محبوبی دارند که با اکشن موردعلاقه‌ی سایر افراد متفاوت است.

اکشن گیتار را در حالت عادی در فرت دوازده‌ام اندازه‌گیری می‌کنند. در نتیجه عددی استاندارد (بر اساس سانتی‌متر) به دست می‌آید که با تجربه‌ی سایر نوازندگان قابل مقایسه است. حتما شنیده‌اید که بسیاری از گیتاریست‌ها از «اکشن بالا» در گیتار شکایت می‌کنند.

اکشن بالا به معنای فاصله‌ی زیاد سیم‌ها با فرت‌برد است. به همین ترتیب اکشن پایین به معنی فاصله‌ی کم سیم‌ها و صفحه‌ی انگشت‌گذاری است. اکشن احتمالا مهم‌ترین بخش از ست‌آپ (رگولاژ) گیتار است.

اکشن مناسب نه تنها نوازندگی گیتار را ساده‌تر می‌کند، بلکه باعث می‌شود گیتار کوک خود را در طول دسته و در زمان اجرا حفظ کند.

تنظیم اکشن گیتار کلاسیک و آکوستیک کمی با گیتار الکتریک متفاوت است. زیرا سیم‌های این دو گیتار نیاز به فضای بیشتری برای ارتعاش هستند.

حتما توجه کرده‌اید که در زمان آکورد گرفتن با گیتار الکتریک، نیازی به استرام‌های محکم برای ایجاد صدای مناسب ندارید. در مقابل، سیم‌های گیتارهای کلاسیک و آکوستیک نیاز به ارتعاش بیشتری برای ایجاد صداهای بلند دارند.

همچنین سیم‌های گیتار آکوستیک معمولا ضخیم‌تر از سیم‌های گیتار الکتریک هستند. به همین دلیل این دو گیتار -برای جلوگیری از گززدن- نیاز به اکشن بالاتری خواهند داشت.

آموزش تنظیم اکشن گیتار آکوستیک

تجربه‌ی اکثر نوازنده‌ها نشان می‌دهد که هرچه اکشن گیتار پایین‌تر باشد، نوازندگی با گیتار ساده‌تر خواهد بود. و در مقابل اکشن بالاتر کار نوازنده را دشوارتر می‌کند.

ممکن است گیتار بسیار گران‌قیمتی را در فروشگاه امتحان کنید و حس کنید که نوازندگی با آن (برخلاف انتظار) آسان نیست. این مسئله ممکن است بیش از کیفیت ساخت گیتار، با اکشن بالای آن مرتبط باشد و با یک ست‌آپ مناسب مشکل حل شود.

در زمان تنظیم اکشن سعی می‌کنیم سیم‌ها را تا جایی پایین بیاوریم که همچنان در تمامی فرت‌ها صدایی شفاف ارائه کنند.

همچنین باید اشاره کنیم که اکشن با بلندی صدای گیتارهای آکوستیک رابطه‌ای مستقیم دارد. به همین دلیل نیز گیتارهای کلاسیک معمولا اکشن بالاتری دارند. زیرا  بدنه‌ی کوچک‌تری دارند و در دوران پیش از امپلیفایر باید به شکلی تنظیم می‌شدند که صدای خود را به تمام اتاق برسانند.

هرچند اکشن پایین‌تر سرعت نوازندگی را بیشتر می‌کند. در حالت کلی تنظیمات گیتار به علاقه و سبک نوازندگی هر شخص برمی‌گردد. اکثر گیتارهای نو با اکشن پیشفرض خود (که توسط شرکت تولیدکننده مناسب تشخیص داده شده‌اند) به فروش می‌رسند. در ادامه می‌بینید که چگونه می‌توانید این اکشن را با توجه به علاقه‌ی شخصی خود تغییر دهید.

چه مسائلی باعث تغییر اکشن گیتار می‌شود؟

پیش از یادگیری روش تغییر اکشن، بهتر است بررسی کنیم که چه پدیده‌هایی (بجز دخالت انسان) در تغییر اکشن گیتار موثر هستند. بدون دانستن علت اصلی تغییر اکشن، ممکن است تنظیمات ما چندان موثر نباشد.

دما و رطوبت

مانند هر وسیله‌ی چوبی دیگر، گیتارها نیز تحت تاثیر دما و رطوبت قرار می‌گیرند. تغییرات سریع در هرکدام از این دو عامل باعث تغییر شکل چوب خواهد شد. در صورت بالا بودن رطوبت هوا، گیتار این رطوبت را جذب می‌کند و حجم آن افزایش پیدا می‌کند.

بر عکس در رطوبت کم، چوب خشک‌تر و در نتیجه کم‌حجم‌تر می‌شود. تغییرات دما نیز تاثیر مشابهی بر چوب می‌گذارند. این تغییرات ممکن است باعث خم یا صاف‌تر شدن دسته‌ی گیتار شوند. برای شناخت خمیدگی استاندارد دسته و تنظیم آن می‌توانید پست دیگر ما را مشاهده کنید.

تغییر در کشش سیم‌ها

سیم‌های گیتار نیروی بسیار زیادی را به دسته وارد می‌کنند. تغییر ناگهانی این نیرو ممکن است دسته را به سمت جلو خم کند. بسیاری از نوازندگان برای کسب تجربه یا استفاده از کوک‌های متفاوت، به سراغ سیم‌هایی با گِیج بالاتر می‌روند. تغییر گیج سیم‌ها باعث می‌شود که نیروی وارد شده بر دسته‌ی گیتار نیز افزایش پیدا کند و در نتیجه خمیدگی آن بیشتر شود.

استفاده‌ی مداوم

نوازندگان از گیتارهای خود به شکل مداوم استفاده می‌کنند. این استفاده تاثیر خود را بر بدنه‌ی گیتار خواهد گذاشت و تجهیزات گیتار از جمله تیغه‌ی سردسته (نات) و تیغه‌ی خرک (سدل) به زودی آسیب می‌بینند. بروز اینگونه مشکلات مخصوصا در گیتار آکوستیک بسیار رایج هستند.

چگونه اکشن گیتار کلاسیک و آکوستیک را تنظیم کنیم؟

اکشن گیتارهای کلاسیک و آکوستیک را می‌توان از چند راه تنظیم کرد. در اکثر موارد اکشن بالا  با تنظیم تراس راد حل می‌شود. هرچند بسیاری از گیتارهای کلاسیک  تراس راد ندارند.

معمولا تنظیم اکشن گیتارهای کلاسیک و آکوستیک در سه مرحله انجام می‌شود: تراس راد، تیغه‌ی سردسته و بریج. پس اگر گیتار شما دارای تراس راد نیست بهتر است به سراغ مراحل بعدی بروید. اگر گیتار تراس راد دارد، احتمالا تنظیم آن برای پایین آوردن اکشن کافی خواهد بود. اما برای بهتر کردن تنظیمات بهتر است هر سه مرحله را طی کنید.

تنظیم کردن تراس راد

راهنمایی بیشتر: آموزش تنظیم اکشن گیتار از طریق جابجایی تراس راد

آموزش تنظیم اکشن گیتار آکوستیک

تراس راد یک میله‌ی فلزی و شیاردار است که در داخل دسته‌ی گیتار جاسازی شده است. این میله در مقابل کششِ سیم‌ها، دسته را صاف نگه می‌دارد و از شکستن و آسیب‌دیدن آن جلوگیری می‌کند.

با استفاده از یک آچار آلن می‌توانید تراس راد را محکم کنید (دسته را صاف کنید) یا اینکه آن را شل (و دسته را خمیده‌تر) کنید. به دلیل کشش کم‌تر سیم‌های نایلون، بسیاری از گیتارهای کلاسیک تراس‌راد ندارند.

هرچند بجز گیتارهای مارتین (که تا اواسط دهه‌ی ۸۰ میلادی تراس راد نداشتند) اکثر گیتارهای آکوستیک از این امکان بهره‌مند هستند. در اکثر مواقع اکشن بالا با تنظیم ساده‌ی تراس راد حل می‌شود. اگر این تنظیمات را انجام دادید و به اکشن موردعلاقه‌ی خود دست پیدا کردید، نیازی نیست به مراحل بعدی بروید. اگر نیازمند راهنمایی بیشتر در تنظیم تراس‌راد هستید، پست دیگر ما را مطالعه کنید.

تنظیم اکشن از تیغه‌ی سردسته

آموزش تنظیم اکشن گیتار آکوستیک

اگر  خمیدگی دسته را کمتر کردید و هنوز از اکشن گیتار رضایت ندارید بهتر است به سراغ تیغه‌ی سردسته (nut) بروید. این تیغه قطعه‌ی کوچکی است که در ابتدای دسته قرار می‌گیرد و سیم‌ها را بالاتر از فرت‌برد نگه می‌دارد.

فاصله‌ی سیم‌ها تا فرت اول را با یک خط‌کش محاسبه کنید. این فاصله در حالت استاندارد باید ۱.۵ میلی‌متر باشد. اگر فاصله از این بیشتر است باید تیغه را جدا کرده و با سمباده کوتاه کنید. اگر تا به حال این کار را انجام نداده‌اید بهتر است آن را به یک متخصص بسپارید.

تنظیم اکشن گیتار از بریج

آموزش تنظیم اکشن گیتار آکوستیک

آخرین قدم بررسی و کمتر کردن اکشن در بریج است. تقریبا تمامی گیتارهای کلاسیک و آکوستیک قطعه‌ای کوچک به نام تیغه‌ی خرک (Saddle) دارند که سفید رنگ است و سیم‌ها (پس از خارج شدن از بریج) روی آن قرار می‌گیرند.

اگر این تیغه زیادی بلند است بهتر است آن را جدا و تنظیم کنید. برای تنظیم تیغه‌ی خرک (مانند تیغه‌ی سردسته) باید از سمباده استفاده کنید. به یاد داشته باشید که در نهایت تیغه باید همچنان صاف باشد. اگر فکر می‌کنید این مرحله چندان آسان نیست آن را به یک متخصص بسپارید.

با انجام این سه مرحله می‌توانید اکشن گیتار را به اندازه‌ای که علاقه دارید برسانید. به یاد داشته باشید که اکشن هر گیتار تا اندازه‌‌ای کم می‌شود و پس از آن سیم‌ها صدایی ناخوشایند تولید خواهند کرد. پس تغییرات را با احتیاط انجام دهید و تمامی فرت‌ها را چک کنید تا مطمئن شوید صدای گیتار همچنان دلنشین و مناسب است.

اگر سوالی دارید یا می‌خواهید نکته‌ای را به متن بالا اضافه کنید حتما آن را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: Guitar Repair Bench

 

پیشنهادهای خرید لامینور

 

دیدگاه ها(25 دیدگاه)

  1. کاربر مهمان

    3 سال پیش

    با سلام من یه دوسه ماهیه یه گیتار گرفتم الحمبرا مدل 1C و جدیداً میل فرت هاشو نگاه میکنم احساس میکنم بلند شدگی دارن البته نه همشون انگار که خوب کوبیده نشده باشن ولی هیچکدوم از نت هایی که میزنم گز ندارن و صدای نت طبیعی خودشونو دارن از چی میتونه باشه؟

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      3 سال پیش

      سلام پیشنهاد می کنیم حتما سازتون رو به یک تعمیرکار و متخصص گیتار نشون بدید تا بهتر بتونن نظر بدن و خودتون هیج اقدامی برای اصلاح نکنید

  2. کاربر مهمان

    3 سال پیش

    سلام و خسته نباشین خدمت شما تو گیتار اکوستیک، فاصله سیم تا فرت اول باید به همون اندازه‌ی فاصله سیم تا فرت ۱۵ یا همون فرتای اخر باشه، تو همه فرت‌ها ۱/۵ باشه با توجه به مطالبی ک گفتین یا اینجور بپرسم ارتفاع استاندارد خرک باید چقدر باشه؟ یکی هم اینکه موقع اندازه گیری فاصله سیم تا فرت، فاصله سیم تا فرت برد اندازه گیری میشه یا فاصله سیم تا میله فرت؟

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      3 سال پیش

      سلام ارتقاع استاندارد خرک در سازها و برندهای مختلف فرق می کنه و در این دو قالب استاندارد تعریف میشه

  3. کاربر مهمان

    3 سال پیش

    با سلام و تشکر بابت مطالب خوبتون . صفحه پایین خرک گیتار کمی موج برداشته نمیدونم مشکلی داره یا ن ؟ و اینکه اکشن استاندارد گیتار کلاسیک چقدره و چجوری باید اندازه بگیرم ؟؟

  4. کاربر مهمان

    3 سال پیش

    سلام خسته نباشید . من گیتارc40 دست دو گرفتم و تیغه خرک سمت سیم ششم کمی بالاتره نسبت به تیغه خرک سمت سیم یک ،میخاستم ببینم این فرم کلی تیغه خرک گیتار هاست یا اینکه قبلا سمباده زده شده؟؟؟

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      3 سال پیش

      سلام معمولا تیغه خرک تو خیلی از انواع گیتارها کمی اریب هست و این مورد طبیعی هست بابت سمباده هم احتمالا دادن رگلاژ کردن و کمی سمباده زدن - اگه گیتار کاملا کوک میشه و تمام اکتاو ها درست صدا میده اینها موردی نداره و ازش استفاده کنید

  5. کاربر مهمان

    3 سال پیش

    سلام خسته نباشید ببخشید من تازه گیتار از راه دیجی کالا خریداری کردم ولی متاسفانه صدای سیم هاش فرق میکنه حتی چند بار هم کوک کردم ولی درست نشد.. میخواستم بدونم اگر سیم های دیگه ای خریداری کنم و بزارم روش درست میشه؟ ؟؟ ممنون میشم جوابم رو بدین..

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      3 سال پیش

      سلام وقت به خیر مشکل کوک معمولا به خاطر نوع سیم نیست و به بخش کوک و هد اون ربط پیدا می کنه گیتارتون چه مدلی هست ؟

  6. کاربر مهمان

    4 سال پیش

    سلام ممنون از راهنمایی ها تون من می خوام سیم های گیتارم رو عوض کنم بلدم این کارو و قبلا چند بار انجام دادم اکشن گیتارم بالا هست اینکه به نظرتون خودم تنظیم کنم یا اینکه هم تعویض سیم ها و تنظیم اکشن رو بدم دست متخصص ممنون میشم راهنمایی ‌نید

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      3 سال پیش

      سلام برای تنظیم اکشن حتما از فرد حرفه ای که تجربه کافی در این زمینه داره کمک بگیرید

  7. کاربر مهمان

    5 سال پیش

    سلام خدمت سایت خول شما ، من اومدم اکشن بیارم پایین چون آکورد های باره دار که میگرفتم سیم های نایلون به فرت نمیچسبید ، ولی متاسفانه درست نشد ، هیچ ، صدای گز هم ازش میاد که فکر کنم از برخورد سیم ها با فرت ها باشه ، اگر میشه منو راهنمایی کنید بتونم درستش کنم ، با تشکر .

    • کاربر مهمان

      5 سال پیش

      سلام محمد پیشنهاد همیشگی ما به دوستان این هست که برای اولین بار خودشون به هیج عنوان اقدام به تنظیم اکشن نکنند و برای وضعیت فعلی هم توصیه می کنیم که سازتون رو به یک فردی که تجربه این کار رو داره نشون بدید اگه در تهران هستید می تونید به فروشگاه رازمیک مراجعه کنید

  8. کاربر مهمان

    5 سال پیش

    سلام لطفا یکی توضیح بده عوض کردن تیغه ی خرک چه تاثیری روی صدای گیتار داره؟ اگر یه تیغه خرک از جنس استخون بذارم روی گیتارم صداش بهتر یا بلند تر میشه؟؟ گیتارم yamaha c70 هستش. مرسی

  9. کاربر مهمان

    5 سال پیش

    سلام.من سیم های 4.5.6ام تا فرت 5 که میگیرمشون صدای کز میدن باید چیکار کنم ممنون میشم کمک کنین.گیتار من تراس راد داره

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      5 سال پیش

      سلام بهنام این موضوع گز دادن هم می تونه به خاطر موقعیت بد قرار گرفتن سیم ها باشه هم می تونه به خاطر تاب بر داشتن دسته باشه و باید دقیق تر بررسی کنی. پیشنهاد می کنیم در انتهای خرک سیم ها رو یکم تکون بده و از اینکه بخش از سیم ها ( به علت کهنگی و پرزپرز شدن ) به بدنه اتصال نداشته باشند اطمینان پیدا کن ولی احتمالا این موضوع به خاطر تاب برداشتن سر دسته گیتارت هست که باید اون رو به یک فرد با تجربه که کارش تعمیر یا ساخت گیتار هست نوشن بدی تا بتونه ایراد سازت رو برطرف کنه

  10. کاربر مهمان

    5 سال پیش

    سلام میخواستم بگم من سبکم فلامنکو هست ولی نوع گیتارم کلاسیک و مدلش alhambra 1c هست میخواستم بپرسم از اونجایی ک برای سبک فلامنکو باید اکشن پایین باشه من برای گیتار کلاسیک اینکارو بکنم خوبه!؟

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      5 سال پیش

      سلام آرمین دقت کن که گیتاری که داری سبک کلاسیک هست و هرکاری هم بکنی نمی تونی صدایی رو که یه گیتار فلامینکو داره از اون دربیاری بهت پیشنهاد می کنیم شخصا برای تنظیم اکشن گیتارت اقدام نکنی و این کار رو به یه متخصص بسپاری

  11. کاربر مهمان

    5 سال پیش

    بسیار برام قابل استفاده بود تنظیم اکشن گیتار و نگهداری گیتار فقط متاسفانه دیر شده بود چون پل گیتار کلاسیک من از جاش کنده شده و نمیدونم از چه چسبی استفاده کنم علت کنده شدن پل باید گرمای هوای خونه باشه چون شوفاژ ها روشن شده و خیلی گرم شده داخل خونه لطفا بگین با چه چسبی بچسبانم ممنون از لطف شما

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      5 سال پیش

      درود بر شما خوشحالیم که این مطلب براتون مفید بوده و امیدواریم دفعه بعد این اتفاق نیوفته و بتونید سریعتر گیتارتون رو تعمیر کنید

  12. کاربر مهمان

    5 سال پیش

    با سلام و مرسی از پست خوبتون - من همیشه با اکشن گیتار کلاسیکم مشکل دارم. نمیدونم گیتارهای کلاسیک همشون اینطوری هست یا برای من. فاصله سیم ها تا دسته گیتار خیلی زیاد هست و این موضوع کار زدن رو خیلی سخت می کنه. ولی یک گیتار آگوستیک دارم که خیلی خیلی راحت هست و بدون هیج فشاری می تونم آکوردها و حتی آکوردهای باره دار رو روی اون بزنم

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      5 سال پیش

      سلام سپهر جان - خب طبیعتا گیتارهای کلاسیک اکشن بالاتری نسبت به اکشن گیتارهای الکترونیک یا آگوستیک دارند ولی این اکشن انقد نیست که برای زدن اذیت شید. احتمالا گیتار شما اکشن بالاتری داره که می تونید سازتون رو پیش یه متخصص ببرید و ازشون بخواهید که کمی اکشن گیتارتون رو تنظیم کنن تا بتونید بهتر از سازتون استفاده کنید

  13. کاربر مهمان

    6 سال پیش

    باسلام. اندازه ی شیطنک با خرک گیتار باید یکی باشه. من سنباده کشیدم هردورو، ولی صدای بدی میده گیتارم.خواهش میکنم راهنمایی کنین

    • جلال برآبادی ( مدیریت )

      6 سال پیش

      در مورد تنظیمات خرک گیتار احتیاج به تجربه هم خیلی مهم هست و اینکه ممکن هست اصلن صدای بدی که می شنوید به خاطر اندازه خرک نباشه و عوامل دیگه ای در اون سهیم باشن توصیه می کنیم در این مواقع به نزدیک ترین گیتار سازی مراجعه کنید و سازتون رو نشون بدید

    • کاربر مهمان

      5 سال پیش

      خیر مهم نیست اون که میگه سمباده واس اینه که اگه بلند هست کوتاه شه وگرنه اگه دسته گیتارت خم شده باشه باید از خرک ها استفاده کنی گاهی هم با یه تیکه کاغذ کوچیک روی ورودی سیم ها به دسته درست شه اگر قسمت بالایی دسته صدای بد میده یعنی فاصله کم داره و سیم به دسته داره برخورد میکنه خب یه تیکه کاغذ میزاری زیر خرک بالا درست میشه و اگه نمیشه نت ها یا باره ها رو راحت بگیری یعنی اکشن بالا هست سمباده میزنی سیم رو میاری پایین اما اروم اروم در مورد قسمت پایینی دسته هم همینجوریه اما روی خرک پایین این کار رو باید انجام بدید