آموزش تنظیم اکشن گیتار الکتریک

پیش از این روش تنظیم اکشن گیتارهای کلاسیک و آکوستیک را به شما آموزش دادیم. در این مطلب قصد داریم تنظیم اکشن گیتار الکتریک را به شما آموزش دهیم.

بیشتر بخوانید/ رگلاژ گیتار:‌ آموزش تنظیم گیتار در سه مرحله

اکشن گیتار، به معنای فاصله‌ی سیم‌های گیتار از صفحه‌ی انگشت‌گذاری است. این فاصله ممکن است سادگی کار با گیتار و تجربه‌ی نوازنده را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل اکثر نوازندگان میزان اکشن محبوب خود را دارند و پیش از شروع کار با گیتار جدید، اکشن آن را طبق علاقه‌ی خود تنظیم می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با مفهوم اکشن گیتار و دلایل افزایش اکشن گیتار در طی زمان، بهتر است مطلب دیگر ما را مطالعه کنید. در این مطلب قصد داریم روش تنظیم اکشن گیتار الکتریک را آموزش دهیم.

پیش از اینکه آموزش تنظیم اکشن گیتار الکتریک را شروع کنیم بهتر است مطلب دیگر ما درباره‌ی تنظیم تراس راد را مطالعه کنید. اکشن بالا در بسیاری از موارد به دلیل خمیدگی بیش از حد دسته‌ی گیتار است و با تنظیم تراس راد حل می‌شود.

اگر با انجام این کار همچنان اکشن در حد متناسب نبود، باید به سراغ تنظیم تیغه‌ی سردسته و بریج گیتار بروید. به یاد داشته باشید که در حالت معمولی فاصله‌ی میان سیم اول گیتار و فرت ۱۲ام ۱/۵ میلی‌متر و فاصله‌ی میان سیم ششم و فرت ۱۲ام ۲/۴ میلی‌متر است.

در این مطلب تنظیم تراس راد و تیغه را به شکل کوتاه مرور می‌کنیم. هرچند بیشتر تمرکز خود را بر روی تنظیم بریج می‌گذاریم که به اندازه‌ی تنظیم تیغه پیچیده نیست و در عین حال در تنظیم اکشن گیتار الکتریک بسیار موثر است.

۱/ تنظیم تراس راد

تراس راد میله‌ای است که در داخل دسته‌ی گیتارهای الکتریک و آکوستیک جای می‌گیرد. این میله کشش سیم‌های فلزی را خنثی می‌کند و دسته را صاف نگه می‌دارد. معمولا تراس راد از دریچه‌ای در بالای دسته‌ی گیتار قابل دسترسی است.

می‌توانید با استفاده از یک آچار آلن (و گاهی چهارسو) تراس راد را شل یا محکم کنید. شل کردن تراس راد (چرخاندن به سمت چپ) باعث خمیده‌تر شدن دسته و محکم‌کردن آن (چرخاندن به سمت راست) باعث صاف‌تر شدن دسته می‌شود.

اگر نیاز به راهنمایی بیشتر دارید مطلب تکمیلی ما درباره‌ی تنظیم تراس راد را مطالعه کنید. اگر پس از تنظیم دسته، اکشن گیتار به حد موردنیاز نرسید، به سراغ مرحله‌ی بعد بروید.

۲/ تنظیم تیغه سردسته

اگر اکشن در فرت‌های اولیه بیش از حد بالا است باید تیغه سردسته (نات) را کوتاه کنید. در حالت عادی اکشن در فرت اول باید ۰/۷ میلی‌متر باشد. اگر فاصله‌ی سیم‌ها تا فرت از ۱/۵ میلی‌متر بیشتر است باید تیغه سردسته را کوتاه کنید. این فرآیند زمان‌بر است. همچنین این تیغه‌ها معمولا با چسب به گیتار متصل شده‌اند و جدا کردن و اتصال مجدد آن‌ها کار آسانی نیست. پس بهتر است انجام این فعالیت را به یک تعمیرکار حرفه‌ای بسپارید.

۳/ تنظیم اکشن گیتار الکتریک از طریق بریج

گیتارهای الکتریک معمولا دارای سه طراحی بریج فندر استرتوکستر یا تله‌کستر (معروف به بریج‌های وینتج)، بریج گیبسون لس پال (تونومَتیک) و بریج فلوید رز هستند. در ادامه نحوه‌ی تنظیم هرکدام از این بریج‌ها را توضیح می‌دهیم.

بریج فندر

بریج‌های فندر در طی سالیان تغییرات زیادی را به خود دیده‌اند. هرچند ایده‌ی اصلی آن‌ها همواره ثابت است. در چنین بریج‌هایی معمولا هر سیم داخل بدنه‌ی گیتار قرار می‌گیرد و بر روی یک تیغه کوچک به نام سَدل (Saddle) سوار می‌شود.

این سدل‌ها می‌توانند به صورت افقی (برای تنظیم اینتونیشن) جابجا شوند یا اینکه به صورت عمودی پایین و بالا بروند تا اکشن گیتار را تغییر دهند. اکثر سدل‌های فندر یک پیچ آلن ۱/۵ میلی‌متری دارند که با استفاده از آن می‌توان ارتفاع سیم‌ها را تغییر داد. برای تنظیم ارتفاع سدل مراحل زیر را طی کنید:

۱. گیتار را کوک کنید.

۲. فاصله‌ی میان سیم اول (E) و فرت ۱۲ام را با خط‌کش اندازه‌گیری کنید. در حالت استاندارد این فاصله باید ۱/۵ میلی‌متر باشد.

۳. برای بالا بردن اکشن، پیچ سدل را محکم کنید. یا اینکه برای کمتر کردن ارتفاع همان پیچ را کمی شل کنید.

۴. به سراغ سیم ششم بروید و فاصله‌ی سیم تا فرت ۱۲ام را اندازه‌گیری کنید. این فاصله در حالت استاندارد باید ۲/۴ میلی‌متر باشد.

۵. تعمیرکاران حرفه‌ای از وسیله‌ای به نام شعاع‌سنج برای تنظیم سیم‌های دیگر استفاده می‌کنند. برای این کار باید شعاع‌سنج را به اندازه‌ی شعاع دسته‌ی گیتار تنظیم کنید و دو سمت آن را بر روی سیم‌های اول و ششم قرار دهید. حالا باید سایر سیم‌ها به شکلی تنظیم شوند که با شعاع‌سنج مماس باشند.

هرچند می‌توانید تمامی سیم‌ها را تقریبا به یک اندازه پایین بیاورید و در زمان مناسب آن‌ها را برای تنظیم دقیق‌تر به یک تعمیرکار نشان دهید.

۶. حالا گیتار را مجددا کوک کنید و اکشن را در فرت‌های بالاتر امتحان کنید. اگر از نتیجه راضی هستید کار ما در اینجا تمام است. اگر راضی نیستید باید به مراحل بالا برگردید.

بریج گیبسون (تونومتیک)

بریج‌های گیبسون که به تونومَتیک (Tune-o-matic) نیز مشهور هستند، با بریج‌های فندر تفاوت زیادی دارند. این بریج‌ها از دو قطعه‌ی جداگانه تشکیل می‌شوند. قطعه‌ای که سیم‌ها داخل آن جای می‌گیرند و به بدنه متصل است و قطعه‌ای دیگر که سیم‌ها از روی آن عبور می‌کنند و سدل‌ها را نیز در خود جای داده است.

ارتفاع سدل‌های بریج گیبسون، به شکل جداگانه قابل تنظیم نیست. پس برای تنظیم اکشن باید ارتفاع بریج را تغییر داد.

برای این کار مانند نمونه‌ی قبل ابتدا سیم‌ها را کوک کنید. سپس بریج را با استفاده از پیچ‌های قرار گرفته در دو سر آن پایین و بالا ببرید. به یاد داشته باشید که سیم‌های باریک‌تر باید اکشن کمتری نسبت به سیم‌های ضخیم‌تر داشته باشند.

پس به عنوان مثال اگر اکشن سیم اول ۱/۵ میلی‌متر است، اکشن سیم ششم ۲/۴ میلی‌متر خواهد بود. به همین ترتیب بریج نیز باید قدری به سمت سیم‌های پایین‌تر کج شده باشد. پس از پایان این مراحل گیتار را مجددا کوک کنید و در صورت نیاز، اکشن را مجددا تنظیم کنید تا به اندازه‌ی دلخواه خود برسید.

اگر ارتفاع سیم‌ها به شکلی نامتوازن تنظیم شده‌اند، برای تنظیم ارتفاع آن‌ها باید هر سدل را به سوهان کوتاه کنید. بهتر است با توجه به قیمت بالای گیتارهای الکتریک چنین کارهایی را به یک متخصص بسپارید تا از صحیح‌بودن تنظیمات مطمئن شوید.

بریج فلوید رز

بسیاری از گیتارهای مدرن از بریج‌های فلوید رز استفاده می‌کنند. این بریج‌ها نسبتا پیچیده هستند اما کوک گیتار را به خوبی حفظ می‌کنند. سیم‌ها در این نوع بریج به داخل سدل فرستاده و سپس با یک پیچ محکم می‌شوند.

مانند بریج‌های گیبسون، ارتفاع سدل‌های فلوید رز نیز به تنهایی قابل تنظیم نیست. هرچند بریج با چرخاندن دو پیچ در دو سمت آن به شکل کامل بالا و پایین می‌شود. پس کافی است این دو پیچ را به سمت راست بچرخانید تا ارتفاع بریج کمتر شود.

همچنین به یاد داشته باشید که سیم‌های پایین باید اکشن کمتری نسبت به سیم‌های بالاتر داشته باشند. پس اگر اکشن سیم اول ۱/۵ میلی‌متر است، اکشن سیم ششم را ۲/۴ میلی‌متر در نظر بگیرید. در نهایت گیتار را مجددا کوک کنید و اکشن را آزمایش کنید.

در صورت نیاز می‌توانید مجددا ارتفاع بریج را تغییر دهید. همانطور که در بالا اشاره کردیم اگر سیم‌های گیتار شما اکشن‌هایی نامتوازن نسبت به یکدیگر دارند، باید سدل‌ها را به یک متخصص بسپارید تا تنظیم شوند.

با انجام این مراحل می‌توانید اکشن گیتار الکتریک را تا حد ممکن پایین بیاورید. به یاد داشته باشید که اگر فرت‌ها شروع به گز زدن کردند باید اکشن را مجددا بالا ببرید. همچنین پس از تغییر اکشن بهتر از اینوتیشن گیتار را نیز مجددا تنظیم کنید. آموزش تنظیم اینوتیشن را می‌توانید در مطلب دیگر ما ببینید.

در صورتی که سوالی دارید یا می‌خواهید نکته‌ای را به متن بالا اضافه کنید، آن را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.

منبع: Guitar Repair Bench